Jongeren die net hun rijbewijs hebben gehaald moet de eerste maanden verboden worden ’s nachts te rijden. Ook moet hen worden verboden de eerste tijd leeftijdsgenoten te vervoeren. Dat adviseert de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) op basis van recente ongevalcijfers.

Volgens de SWOV scheelt het jaarlijks veertig doden als het rijbewijs voor jongeren wordt beperkt. Uit onderzoek van de stichting blijkt dat alle verkeersmaatregelen die de laatste twintig jaar zijn ingevoerd, nauwelijks effect hebben gehad op het risico van jongeren op een ongeluk. Dat geldt met name voor jonge mannen. Jaarlijks komen circa vijftig jonge mannelijke bestuurders om in het verkeer en raken er honderden ernstig gewond. Nog eens tientallen doden vallen onder passagiers en andere verkeersdeelnemers door toedoen van jonge mannelijke bestuurders.

Onderzoekster Divera Twisk van de SWOV pleit voor invoering van een zogeheten ’getrapt rijbewijs’ om de problematiek met jonge bestuurders aan te pakken. Op hun zeventiende zouden ze begeleid moeten kunnen rijden en in de eerste periode na het behalen van het rijbewijs moeten restricties gelden, zoals de lagere alcohollimiet en niet meer rijden in de (weekend)nachten en met leeftijdgenootjes. „Dat tast de mobiliteit van jongeren aan, maar het heeft wel een groot effect, aldus Twisk. In landen als de VS, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, waar met het getrapte rijbewijs ervaring is opgedaan, daalde het het aantal ongelukken met tien tot dertig procent.

Verkeerspsychologen en Veilig Verkeer Nederland (VVN) noemen het een ’uitstekend idee’ om het getrapt rijbewijs ook in Nederland in te voeren, omdat het in de eerste 5000 kilometer vaak misgaat. „Er moet alleen wel gekeken worden of de politie in staat is dat te handhaven” , aldus Luc Veeger van VVN. Mogelijk kan naar Brits voorbeeld de hulp ingeroepen worden van verzekeringsmaatschappijen. De maatschappij Norwich Union geeft jongeren daar een forse korting op de premie als ze niet ’s nachts rijden. Dat wordt met meetkastjes in de auto geregistreerd.

De Tweede Kamer reageert afwachtend. Regeringsfracties CDA en PvdA willen eerst zien of de lagere alcohollimiet en begeleid rijden, waarmee een proef begint, voldoende effect sorteren. „Maar als jongeren zo slecht blijven presteren, sluit ik niet uit dat er aanvullende maatregelen komen” , aldus Sander de Rouwe van het CDA. „We moeten niet meteen nieuwe wetten maken”, zegt Lia Roefs (PvdA). „Het is ook een beetje de aard van het beestje: het is een risicovolle periode waarin jongeren zich stoer willen gedragen.”