Cijfers over verkeersveiligheid





 

Verkeersveiligheid is een relatief moeilijk begrip. Knappe koppen hebben een nieuwe wetenschap uitgevonden "Verkeerskunde", daar is ook een website van (www.verkeerskunde.nl) met alle weetjes en feitjes die met verkeersveiligheid te maken heeft.





Een echt wetenschappelijk onderzoek haalt natuurlijk meteen de krant, terwijl de automobilist in zichzelf vloekend de "cijfers" maar weer eens tot zich mag nemen, want vanaf de onderdanige burger tot aan de notoire hardrijder - stap in die auto en je bent fout, asociaal en misschien wel een maniak.





Zo herinner ik mij nog wel de cijfers uit Zeeland uit het jaar 2000, er zouden in dat jaar 6 minder verkeersdoden zijn gevallen dan in het jaar daarvoor. Dat goede nieuws was het bewijs dat flitsen zou werken - belangrijk want Zeeland is al jaren een proefgebied voor dit soort zaken. Het artikel wat die cijfers publiceerde vertelde er overigens niet bij dat het jaar 2000 een slecht toeristenjaar was geweest, door de verregende zomer. Volgens schattingen zijn er 13 miljoen toeristische overnachtingen in een goede zomer, stel dat iedereen iedere dag ergens naartoe gaat, dan spreek je over 26 miljoen autoritjes (13 miljoen heen en 13 miljoen terug naar de slaapplaats) voor alle toeristen in 1 jaar. Dat is natuurlijk een onzinnige schatting, maar illustreert wel waar we het hier over hebben: natuurlijk is een slechte zomer goed voor de "verkeersveiligheid" in Zeeland.





Dat dit proefgebied het goed voor heeft met de verkeersveiligheid, bleek wel weer uit een verhaal wat ik ooit hoorde van iemand die aan de kant van de weg werd gezet (met vele anderen) om te controleren of hij wel een rijbewijs had (je zal maar naar je werk moeten). Dezelfde persoon werd ooit geflitst binnen de bebouwde kom terwijl hij 50 reed. Dat was omdat je daar namelijk 30 mocht vanwege wegwerkzaamheden, en dat op een zomerse zondag middag tijdens kerktijd op een doorstromende weg met gescheiden fietspaden - kortom, je kon in die straat een kanon afvuren.





Er komt veel verkeersnieuws uit Zeeland, wat ik meestal op de voet volg. Het laatste nieuws is dat men nu gaat controleren op plaatsen waar men veel overtredingen maakt. Dat is dus iets anders dan controleren op plaatsen die uit historie onveilig bleken te zijn. Men wilde niet meer geld binnenhalen, nee de pakkans vergroten en dat in plaats van het veiligheidsrisico te verminderen.





De gehele provincie werkt er dan ook aan mee, het kent zelfs een eigen provinciaal rechtssysteem - in een rechszaak zit je als automobilist altijd fout. Tip: voor alle regio's waar de kantonrechter een omhooggevallen timmerman is en er vrolijk op los hamert: als je toch al te hard rijdt - rijdt dan altijd 20+, anders verlies je je recht op hoger beroep.





Flitsen schijnt ook een echt evangelie te worden - er kan nooit iets mis zijn met flitsen. Zo hebben we forse de daling van verkeersslachtoffers in 1997 volledig te danken aan het flitsbeleid, terwijl de stijging in 1998 te wijten was aan het slechte weer. Tja, zo ken ik er ook nog wel een paar.





Ook Flitsservice heeft ooit cijfers gepubliceerd waaruit bleek dat slechts 3% van de ongevallen veroorzaakt werd door snelheid. Dat cijfers onbetrouwbaar zijn blijkt ook wel weer uit een minder bekend bericht, ooit gepubliceerd (oktober / november 2001) door het ministerie van Verkeer en Waterstaat dat van alle dodelijke ongevallen, tussen de 10% en 20%, let op: eenzijdige ongevallen waren van voetgangers, fietsers en bromfietsers. Kortom, flitsen helpt, maar alle doden tellen mee. Zoiets schept natuurlijk geen realistisch beeld van de werkelijkheid. Overigens, zolang dat beeld van de werkelijkheid niet klopt, kun je natuurlijk ook geen maatregelen nemen die *echt* de verkeersveiligheid bevorderen.





Dat er met cijfers gestoeid wordt bleek ook wel weer in het begin van het nieuwe schooljaar, toen 3VO met een nieuwe campagne begon: maak van de omgeving bij alle (basis)scholen een 30km/u zone gebied en het veiligheidsrisico voor schoolgaande kinderen wordt met eenderde gunstiger.





Dat laatste heb ik uitgezocht, want zoiets is natuurlijk te mooi om waar te zijn, nietwaar? Zonder een al te technisch verhaal te vertellen zal ik proberen uit te leggen hoe 3VO de boel bedondert:





Een paar studenten van de Katholieke Universiteit van Brabant in Tilburg heeft het volgende gedaan: ze zijn voor hun afstudeerproject nagegaan hoeveel 50km/u zone er in de stad ligt, hoeveel 30km/u zone er in de stad ligt, en dat vervolgens gerelateerd aan de veiligheidsrisico's van beide zones. Via een eenvoudige staartdeling heeft men toen uitgerekend dat het veiligheidsrisico met ongeveer eenderde gunstiger gemaakt kan worden voor schoolgaande kinderen wanneer dus de omgeving van scholen 30km/u zones worden.





Het bewijs was wetenschappelijk en wiskundig zo simpel, dat het volstrekt niets met de werkelijkheid te maken had. 3VO heeft de resultaten van dit afstudeerproject toch opgepikt en gebruikt in haar "we gaan weer naar school" campagne in september 2001. Ik heb het nagerekend en kon bewijzen dat de maatregel net zo goed 2 doden op jaarbasis (landelijk) kon voorkomen (ik weet overigens niet hoeveel scholen er zijn, met 2 per gemeente kom je al op 860 scholen). Ik zal niet beweren dat die 2 niet belangrijk zijn, maar 2 op 56 is geen eenderde, dus 3VO spiegelt de effecten van de maatregel te rooskleurig voor.





Het SWOV heeft in haar ruchtmakende rapport voorgesteld om de jeugd het rijden te verbieden. Althans, 's nachts mogen ze niet rijden en de alcoholnorm moest ook maar omlaag. Blijkbaar was de BOB campagne bij voorbaat al mislukt (zonde van het geld nietwaar), maar dat zou betekenen dat de jeugd niet meer met de auto naar haar werk mag in de winter - dan zijn de dagen immers korter. Bovendien mag de jeugd ook geen bijrijders hebben, want dat is te gevaarlijk.





Het SWOV wil eigenlijk iets wat de overheid met de WAO gedaan heeft: er zijn een aantal probleemgevallen, dus straf je iedereen.





Bovendien heeft de jeugd juist het genot van die auto om samen met een paar vrienden in een andere stad, misschien wel een ander land een avondje te gaan stappen. Het plezier is hen blijkbaar niet gegund, maar goed, zoiets is natuurlijk vragen om problemen want de jeugd wil toch graag een verzetje op de zaterdagavond. We moeten nog maar afwachten wat de maatschappelijke kosten zijn van "de jeugd verveelt zich". In de grote stad valt dat natuurlijk wel mee, maar op het platteland zullen die effecten veel zichtbaarder zijn.





Andere cijfers in een discussie ken ik via iemand die veel spreekt met dhr Dijkstal van de VVD: verbreding van wegen is onmogelijk, want dat is te duur. Maar men schermt met cijfers over het aantal kilometers weg in Nederland, terwijl 92% binnen de bebouwde kom ligt. Zo worden dit soort debatten dus gevoerd.





Met cijfers kun je nog een grotere bende maken, er bestaan zogenaamde "ongevallencijfers" en er bestaan ook "gecorrigeerde ongevallencijfers". Dit komt omdat de "ongevallencijfers" worden gepubliceerd door het CBS (instituut dat zich met statistieken bezighoudt) terwijl de "gecorrigeerde ongevallencijfers" door de politie worden vastgesteld, die vallen in de regel ietsje lager uit.





Zo ook slaan de ongevallencijfers op slachtoffers, terwijl dat niets te maken heeft met het aantal ongelukken. Laten we aannemen dat het aantal ongelukken iets te maken heeft met verkeersonveiligheid - een enkel ongeval met een bus vol mensen krikt de ongevallencijfers al vrij snel op met 30 slachtoffers - door één fout.





Ook wel eigenaardig is dat het verkeer in de loop der jaren explosief gestegen is, terwijl het aantal verkeersslachtoffers enorm gedaald is. Het aantal slachtoffers per gereden kilometer ziet er zelfs zeer gunstig uit. Maar de gereden kilometer is natuurlijk weer niet realistisch omdat we altijd in de file staan waarin we gemiddeld 10km/u rijden. De gereden kilometer heeft dus niets te maken met de hoeveelheid tijd dat we in de auto zitten. Bovendien wil Netelebos graag het aantal slachtoffers terugbrengen naar (ik meen) 750 in 2010. Het verkeer groeit dus, het aantal slachtoffers per gereden kilometer daalt heel sterk, maar het absolute aantal slachtoffers moet in 2010 dus iets van 750 zijn. Wat Netelebos dus wil is: nu zijn we aan het dweilen met de kraan open, dat gaan we oplossen door harder te dweilen terwijl tegelijkertijd de kraan verder wordt opengedraaid, en op het eind moet de vloer droog zijn.





De geleerden zijn het met elkaar over een ding eens: snelheidsbeheersing is goed voor de verkeersveiligheid, maar net dat dingetje kan men niet bewijzen. De statistiekliefhebbers in die club schermt toch wel met cijfers die nauwelijks raakvlak met de realiteit te maken hebben. Omdat goede cijfers ontbreken, komt men dus op onzinnige maatregelen die uiteindelijk nooit het gewenste effect hebben. Dat kan ook niet, zoals gezegd, zolang er geen realistische kijk op de werkelijkheid is, kan men ook nooit effectieve maatregelen nemen.





Overigens hebben wetenschappers wel in één opzicht een realistische kijk op de wereld, en die wereld heet de wereld van het budget. Het budget bepaalt namelijk het einde van de wereld. "Op de goedkoopste manier tot zoveel mogelijk verkeersveiligheid komen" heet in de volksmond "voor een dubbeltje op de eerste rang zitten". De wetenschapper in verkeersland is namelijk tegelijkertijd een boekhouder. Dit is te duur dus dat onderzoeken we niet (of dit wordt zelfs van bovenaf bepaalt - en dat is na te lezen in het ruchtmakende rapport wat SWOV heeft gepubliceerd), dat klinkt wel okee dus daar gaan we voorlopig maar voor. Ik denk dat de volgende uitspraak in verkeersland kan worden toegepast: "meer veiligheid is meer geld, hoeveel veiligheid wilt U?"





De "wijze les" uit dit scrhijven is in ieder geval: als U over cijfers leest, neem die dan in wantrouwen tot U


 
 
Bron: DrNomad
 
  22-3-2002  


|

FlitsKaart