De voordelen van minder autogebruik door de invoering van een kilometerheffing, wegen niet op tegen het welvaartsverlies dat hierdoor optreedt.
Dat is de conclusie van het Centraal Planbureau (CPB) in een maandag gepubliceerd onderzoek naar de gevolgen van vier verschillende vormen van kilometerheffing in Nederland.

Als het autogebruik daalt, zorgt dit voor minder emissies, minder geluidshinder en minder verkeersslachtoffers. Maar minder verkeer betekent ook minder accijnsopbrengsten met welvaartsverlies tot gevolg.

"Dit welvaartsverlies is groter dan de welvaartswinst van minder emissies, geluidshinder en verkeerslachtoffers", schrijft het CPB.

De zogenoemde congestieheffing, een vorm van tolheffing om drukke verkeerspunten in steden te ontzien, levert weliswaar meer op dan dat het kost, maar is in de praktijk lastig uit te voeren.

Spitsheffing
Een meer eenvoudigere manier is de spitsheffing, waarbij weggebruikers in de spits op snelwegen in de Randstad meer moeten betalen. Die methode levert echter minder op bij lage economische groei en brengt bij een hoge economische groei weer minder op dan bij de congestieheffing.

Het CPB onderzocht ook wat de gevolgen zijn van een vlakke heffing. Autogebruikers betalen in deze variant op iedere weg en op elk tijdstip. Deze heffing is alleen rendabel als het fileprobleem in Nederland zeer sterk toeneemt.

De laatste onderzoeken over een kilometerheffing zijn alweer enige jaren oud, terwijl het onderwerp wel in de belangstelling staat. Zes politieke partijen hadden in hun laatste verkiezingsprogramma een vorm van rekeningrijden of kilometerheffing opgenomen.

In Nederland waren er ooit plannen om een kilometerheffing in te voeren, maar in het regeerakkoord uit 2012 staat dat zo’n plan er niet komt tijdens de regeerperiode van het kabinet Rutte-Asscher.