Ouderen kunnen langer blijven autorijden als ze op kruispunten een beetje meer hulp krijgen. Van elektronica bijvoorbeeld. Ragnhild Davidse ontwikkelde zo’n ondersteuningsysteem en deed er in Groningen onderzoek naar in de rijsimulator van het UMCG.

De onderzoeker van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid promoveert volgende week op dat onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Volgens Davidse kan een elektronische stem bij een kruispunt informatie geven over de voorrangsregeling, beperkt zicht op ander verkeer en wanneer het veilig is om in te voegen of over te steken. "Zo’n systeem is nu nog niet op de markt, maar ontwikkelaars zijn druk bezig om het met bestaande navigatiesystemen te combineren", aldus Davidse.

"Het lijkt in eerste instantie misschien belastend om een bestuurder meer informatie te geven, maar hij went eraan en profiteert er dan zeker van. Het maakt het verkeer echt veiliger. Je moet de informatie wel kort houden: één boodschap is genoeg."

Automobilisten van 75 jaar en ouder zijn volgens Davidse vaker dan anderen betrokken bij ongelukken die ontstaan als ze op een kruispunt linksaf willen slaan. Borden boven de rijbaan die aangeven welke rijstroken bedoeld zijn voor links afslaand verkeer, vroegtijdige informatie over de voorrangsregeling, het verwijderen van obstakels en goed onderhoud (wegmarkeringen goed zichtbaar houden), helpen ook een flink handje bij het voorkomen van problemen.

Uit het onderzoek blijkt dat automobilisten van alle leeftijden baat hebben bij de maatregelen. "De veiligheidswinst zal echter groter zijn bij ouderen omdat zij dichter bij de grenzen van hun vermogens functioneren", zegt Davidse. Ouderen hebben ook een relatief grote kans dat ze bij een ongeval overlijden omdat ze lichamelijk kwetsbaar zijn. Dat gebeurt acht keer zo vaak bij 75-plussers als bij automobilisten tussen 30 en 50 jaar.

Linksaf slaan is volgens Davidse een van de meest gecompliceerde taken van een automobilist. "Voor 75-plussers is het extra lastig. Zij hebben meer tijd nodig om informatie te verwerken en beslissingen te nemen, meer moeite met het verdelen van aandacht en presteren slechter onder tijdsdruk." Opvallend genoeg hebben ouderen vooral moeite met linksaf slaan op een weg met gescheiden rijbanen.

Tijdens het onderzoek in Groningen legden veertig automobilisten, onder wie tien tussen 70 en 88 jaar, meermalen een route af in de simulator. Dat waren er minder dan gehoopt omdat veel proefpersonen ziek werden tijdens de test. "Vooral de ouderen hielden een lange rit niet vol", zegt Davidse. "Ze kregen last van een soort zeeziekte. Hun ogen en hersenen gaven beweging aan, terwijl hun lichaam stil zat. Van dat verschil werden ze misselijk."