ZOETERMEER - Als het aan minister Peijs van Verkeer ligt moet Nederland in 2009 geloven aan het zogenaamde alcoholslot. Want de groep zware drinkers, die achter het stuur wordt gepakt met 1,3 promille, blijft onverminderd groot.



Zij zitten achter 80 procent van het aantal ongevallen waarbij alcohol in het spel is, terwijl het rijden onder invloed alsmaar daalt.



'Groot mobieltje'

Het alcoholslot oogt als een groot mobieltje, en kan in de auto worden gemonteerd op het dashboard. Het gaat om het alcoholslot, in landen als Zweden en Canada, en een trits Amerikaanse staten al jaren in gebruik.



Op een industrieterrein in Zoetermeer zetelt Dräger. Een medewerker van het van oorsprong Duitse bedrijf, wiens kind betrokken was bij een ongeluk waar alcohol in het spel was, vond het eerste prototype van een alcoholslot in 1950 uit, vertelt hoofd marketing Marc Ettema.



Dräger werkt samen met 3VO, straks misschien weer Veilig Verkeer Nederland geheten. Als het aan 3VO ligt, wordt het alcoholslot niet over drie jaar pas ingevoerd. „We willen alles in het werk stellen opdat het slot eerder wordt gebruikt. Het scheelt jaarlijks dertig verkeersdoden”, stelt voorlichtster Debby Lieuw-On.



De organisatie voert campagne tegen rijden met een slok op. Vorig jaar spande 3VO enkele sporters voor haar karretje. Onder hen Tjerk Bogtstra, captain van het Nederlandse Davis Cup-tennisteam. Hij liet zich ook overhalen om een alcoholslot in zijn auto te laten inbouwen. Daar is geen ruchtbaarheid aan gegeven. „We hebben nog geen vastomlijnde plannen. We wilden hem en technisch directeur Charles van Commenee van NOCNSF, die ook zo'n slot heeft, als een soort ambassadeur voor het slot inzetten”, aldus de voorlichtster.



Vorm van zelfbescherming

Bogtstra juicht invoering van het slot in. Hij drinkt zelf niet, en is tegen het gebruik van alcohol, „ laat staan als je rijdt”. De coach vindt verplichte invoering van het slot echter ook weer niet zo nodig. Hij ziet het slot eerder als een vorm van zelfbescherming en een hulpmiddel „voor mensen die aan zichzelf twijfelen”.



Van stigmatisering als een zware drinker die aan de ketting lag, had Bogtstra uberhaupt als niet-drinker geen last. Hij rijdt overigens intussen in een nieuwe auto, zonder slot. „Rare blikken heb ik nooit gekregen. Het was meer de onbekendheid met het slot. Mensen waren wel bang dat ze al met een enkel biertje op de auto niet meer zouden kunnen starten.”



Volgens de mensen van Dräger is die angst onterecht. Het slot werkt heel eenvoudig, aldus Ettema. Met zijn collega, accountmanager Jakob de Vries, als proefkonijn tijdens een proefritje is de test een fluitje van een cent.



Voor het wegrijden moet De Vries enkele seconden blazen in het apparaatje, voorzien van een mondstuk. Een goedkeurend piepje („een fout piepje klinkt anders“) klinkt op. Op het schermpje verschijnt de tekst „test ok” en vervolgens „goede reis”. Jakob kan zonder problemen wegrijden.



Sjoemelen

Sjoemelen is vragen om problemen. Een 'zwarte doos', een kastje onder het dashboard bevestigd, slaat allerlei gegevens op, zoals pogingen tot starten zonder blazen of pogingen om de auto weg te duwen of slepen als drank in het spel is. De Vries, overtuigd: „Het is niet mogelijk de instrumenten te bedonderen.”



Een automobilist onder invloed kan proberen iemand anders in zijn plaats te laten blazen. Als dat al zou lukken, zijn onderweg een of meer hertesten vereist. Al rijdend, wel te verstaan. „Volgens de SWOV, de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Veiligheid, is zo'n test veilig, veiliger zelfs dan handsfree bellen”, aldus de 3VO-voorlichtster.



De verzamelde data worden met de automobilist besproken door een soort rehabilitatie-ambtenaar die de spijtoptant begeleidt. Minister Peijs wil het slot immers inbedden in een medisch-psychologisch programma, met een meerdaagse cursus, dat twee jaar kan duren. De juiste voorwaarden moeten nog met Justitie worden afgestemd.



Voor de bescherming van de privacy van de cliënt wordt gezorgd, menen Dräger en 3VO. „In de VS zijn de data uit de zwarte doos gekoppeld aan een nummer, niet aan een naam of kenteken, en is de informatie alleen beschikbaar voor de rehab-ambtenaar.”



3VO verwacht veel heil van de invoering van het slot. „In het buitenland valt 65 tot 90 procent van de deelnemers niet terug in zijn oude, foute alcoholgebruik.”