Schokkende resultaten onderzoek justitie naar weggedrag bij 613 aanrijdingen





 

Bij negen van de tien ongelukken met vrachtwagens waarbij de trucker de veroorzaker is, heeft de beroepschauffeur te weinig afstand gehouden, te hard gereden of is het mis gegaan bij het wisselen van rijstrook. Een kwart van alle ongevallen is alleen maar te verklaren door afleiding, vermoeidheid of onoplettendheid van de vrachtwagenchauffeur.

Die schokkende resultaten komen naar voren uit een ongekend uitgebreid onderzoek door het Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie (BVOM) naar 613 verkeersongevallen waarbij vrachtwagens de afgelopen twee jaar waren betrokken. En de landelijk dalende trend van het aantal verkeersdoden geldt niet voor ongelukken met trucks. Zo vielen vorig jaar 115 doden bij vrachtwagenongelukken, waarbij buíten de truck procentueel drie keer zoveel slachtoffers te betreuren waren. Vaak het desastreuze gevolg van het met een grote massa en een enorm rollend gewicht op een file inrijden. In totaal kwamen vorig jaar 791 mensen in het Nederlandse verkeer om het leven, trucks nemen 15 procent van al die gevallen ’voor hun rekening’, een onevenredig hoog percentage.

Landelijk verkeersofficier Koos Spee maakt zich grote zorgen over de situatie. „Van de 613 dossiers die we onderzochten, is 351 keer de trucker veroorzaker of medeveroorzaker van het ongeval (57 procent). Wat me schokt, is dat bij fileongevallen op de autosnelweg in de helft van alle gevallen de beroepschauffeur verklaart niet te weten waarom hij op de stilstaande voertuigen is ingereden. De trucker heeft dus niet opgelet, iets anders gedaan, was afgeleid. Naast overleg met de politiekorpsen ga ik dan ook zeker met de beroepsorganisaties praten.”

Het beeld dat truckers graag van zichzelf naar buiten brengen – ’ridders van de weg’, vooral gehinderd door automobilisten die hun het leven zuur maken – is daarmee ontmaskerd. Want in geen enkel van de onderzochte dossiers praten beroepschauffeurs over andere verkeersdeelnemers die zich vlak voor hun kolossen wurmden om nog even een afslag van de snelweg te kunnen halen waardoor uiteindelijk het ongeluk ontstond.

Ook blijken gladde banden, technische tekortkomingen, te zware lading, beschadigd wegdek, onervarenheid of slecht weer amper een rol te spelen. Het omgekeerde is eerder het geval: ongelukken gebeuren vaak overdag, bij droge omstandigheden en in de relatief rustige vakantiemaand juli. Alcohol en drugs zijn evenmin een serieuze boosdoener.

Veel te kort op een voorganger rijden en niet op de weg letten maar op zaken in de cabine, zijn dat volgens het BVOM daarentegen wel vaak. Het Bureau Verkeershandhaving onderzocht de dramatische gebeurtenissen minutieus, compleet met verklaringen van betrokkenen, politiemensen en ongevalanalisten. Vrachtwagenongelukken veroorzaken niet alleen ernstig letsel maar ook lange files en groot economisch verlies. Met name op de snelwegen blijken truckers zelf ook zeer kwetsbaar.

Schandpaal

Koos Spee: „Let wel, wij willen de beroepsgroep zeker niet aan de schandpaal nagelen. Maar niemand kan meer om de problematiek heen. Nu blijkt immers dat bij 115 doden en 524 gewonden vorig jaar in het verkeer vrachtwagens waren betrokken. Ook de branche zelf moet de ernst van de situatie inzien. Ik ga in overleg met het KLPD en de korpsen in het land om meer te controleren op het voldoende afstandhouden door truckers. Bovendien gaan we ’meekijken’ in de cabine. Wat doet zo’n chauffeur daar allemaal? Want dat hij met andere dingen bezig is, staat buiten kijf. Hoe kan het anders zijn dat chauffeurs zo vaak geen enkele verklaring hebben voor aanrijdingen? Zeker wanneer het fileongevallen betreft. De beroepsrijder zit hoog, heeft een riant uitzicht, het had gewoon niet mogen gebeuren.”

Spee houdt zich op de vlakte hóe politiemensen in de cabines gaan kijken. „Misschien is het een idee om vanuit onopvallende surveillancewagens camera’s naar binnen te richten, te bedienen met een joystick.” Ook mogelijk: observeren vanuit relatief hoge auto’s, bijvoorbeeld campers. Maar over dergelijke James Bondachtige taferelen gaat het Bureau Verkeershandhaving Openbaar Ministerie eerst met de politie overleggen.

Terwijl op de secundaire wegen en in de bebouwde kom vrachtwagens nog steeds veel slachtoffers maken in de beruchte ’dode hoek’ en bij het afslaan op onoverzichtelijk weggedeelten, is de situatie op de snelweg anders. Bij iets minder dan de helft van de ongevallen is sprake van een kop-staartbotsing, veelal wordt op een file ingereden. De helft van alle betrokken vrachtwagenchauffeurs hield onvoldoende afstand of reed te hard, de andere helft zegt ’geen reden’ te kunnen geven waarom hij de stilstaande voorgangers niet – of pas veel te laat – opmerkte.

Flankaanrijding

Trucks zaaien ook dood en verderf op de autosnelwegen door zogenaamde ’rijstrookwisselingen’; in 44 procent van alle ongevallen de oorzaak. Dat kan gebeuren omdat een chauffeur aan zijn navigatieapparatuur zit te prutsen, telefoneert of druk is met het sorteren van papieren. En daarbij, door hemzelf onopgemerkt, over de vluchtstrook of een andere baan raast en een flankaanrijding veroorzaakt. Ongevallen na rijstrookwisselingen komen ook voor tijdens verkeerde inhaalmanoeuvres, waarbij de trucker een automobilist of motorrijder naast zijn vaak lange combinatie niet heeft gezien. Belangrijke doodsoorzaak voor vrachtwagenchauffeurs zelf zijn ’kantelongelukken’; 13 procent in 2006 en 8 procent vorig jaar. Meestal veroorzaakt door te hard een bocht in sturen.

„De politie controleert nu al met een scala aan middelen”, zegt Koos Spee. „Zo wordt het video controlesysteem vanaf viaducten ingezet om de afstand tussen voertuigen op de snelweg te meten. Verderop staan dan agenten op surveillancemotoren of in auto’s die overtreders naar de kant leiden en proces-verbaal opmaken. Om flankaanrijdingen te bestrijden, zou je aan dynamische inhaalverboden voor vrachtwagens kunnen denken die ingaan bij een bepaalde verkeersdruk. Maar daarvoor is eerst overleg met Rijkswaterstaat nodig.”

’Vorig jaar 115 doden waarbij vrachtwagens betrokken waren’

Eén ding wil Spee nog kwijt. Als later vandaag – wanneer de onderzoeksresultaten officieel naar buiten komen – truckers en beroepsorganisaties hun pijlen op de boodschapper richten en zich haasten te verklaren dat het juist goed gaat en het aantal doden daalt: „Dat laatste blijkt dus pertinent onwaar. Ik wil dat die vreselijke ongelukken ophouden. Een zwangere moeder die ziet hoe haar kinderen gillend onder een truck liggen die zojuist over haar auto is gedenderd… Het gaat vaak om onvoorstelbaar leed. Dit rapport legt de achtergronden bloot, het is veel meer dan een onderzoek met louter statistische cijfers. Vrachtwagens mogen dan met steeds meer technische hoogstandjes worden uitgerust, uiteindelijk blijft de chauffeur verantwoordelijk.”

 
 
Bron: De Telegraaf (abonnee gedeelte)
 
  8-7-2008  


|

FlitsKaart