DEN HAAG - De Tweede Kamer wil dat er meer geld gaat naar de aanleg van wegen om het fileleed te verhelpen. Een meerderheid van CDA, LPF en VVD pleitte dinsdag daarvoor in het debat over begroting 2005 van minister Peijs van Verkeer. De grootste oppositiepartij, de Pvda, wil juist geld voor de wegenbouw overhevelen naar het openbaar vervoer.



Peijs' eigen CDA-partij wil af van de voorgestelde korting van 140 miljoen euro op de aanleg van spitsstroken. Fractiewoordvoerder Van Hijum wil ermee lokale en regionale wegen verbeteren. Hij kreeg steun van zijn VVD en LPF-collega's Hofstra en Hermans. Hofstra wil het geld via een bezuiniging van 5 procent weghalen bij het onderhoud van spoor en weg. Van Hijum toonde zich niet echt gecharmeerd van dit graaien.



Hermans op zijn beurt wil 103 miljoen 'treingeld', bedoeld voor onderhoud en vervanging op het spoorwegnet, in asfalt steken. Volgens hem stapt immers 83 procent van de reizigers in de auto. De tweede onderhoudsbegroting van minister Peijs zint hem niet.



De bewindsvrouw bleek na afloop van de eerste dag van het begrotingsdebat wel te voelen voor de plannen van Van Hijum, maar de plannen van de andere fracties kosten te veel geld.



Luchtkwaliteit



De drie verkeerswoordvoerders vroegen zich af of Nederland niet rigider is dan andere Europese landen bij de naleving van Europese regels voor luchtkwaliteit. "We kijken ernaar met de microscoop terwijl andere het afdoen met een leesbril van 5 euro", foeterde Hofstra. Hij pleitte voor afschaffing van de verplichte milieuonderzoeken voor wegverbreding, waarvoor minister Peijs de aanleg van zes spitsstroken bij knelpunten zoals bij Eindhoven heeft uitgesteld.



PvdA-woordvoerster Dijksma gruwt van meer asfalt. Zij verweet de CDA-bewindsvrouw dat zij de files enkel door de aanleg van nieuwe wegen wil oplossen. Onderhoud zou voor moeten gaan. Dijksma noemt hierbij de 'soap' rond de te gladde wegen in Zuid-Holland, waar een snelheidsbeperking geldt tot 70 kilometer per uur. Collega Van Hijum vroeg zich af of de minister, zoals ze vlak voor afgelopen weekeinde aankondigde, de problemen in een halfjaar kan oplossen. Wegens het weer en de opstoppingen twijfelen wegenbouwers aan die plannen.



PvdA: Openbaar vervoer



Voor de PvdA moet er juist geld bestemd voor wegenaanleg overgeheveld worden naar het openbaar vervoer. Het gaat om 200 miljoen euro voor een innovatiefonds om experimenten te financieren zoals gratis openbaar vervoer en voor een betere aansluiting van trein, tram, bus, auto en fiets.



'Oogkleppen'



De regeringspartijen VVD en D66 vielen scherp uit naar de CDA-bewindsvrouw, die zij gebrek aan visie voor de voeten wierpen. GroenLinks-woordvoerder Duyvendak wreef zout in de wonden door te stellen dat de minister niet kan rekenen op een gesloten coalitiefront. Volgens Van der Ham dendert de 'macha' Peijs door, met oogkleppen op.



Alternatief



Kamerlid Slob (Christenunie) sprak van een beleidsarme begroting. Hij nam het op voor het openbaar vervoer. Daarom wil hij het spoor beter benutten door de snelheid op het hoofdnet op te trekken richting 200 kilometer. De trein wordt zo een aantrekkelijk alternatief voor de auto, is zijn redenering. Slob erkende dat zo'n operatie in de papieren loopt omdat de spanning van 1500 volt naar 25 kilovolt omhoog moet, maar hij pleitte voor een serieus onderzoek. De laatste studie daarnaar dateert uit 1996.