Variabele maximumsnelheden leiden op de Nederlandse snelwegen niet tot kortere files. Dit blijkt uit de eerste resultaten van een proef op de A1 tussen Apeldoorn en Deventer.



Op de A1 geldt sinds 4 september een variabel snelheidsregime. Borden boven de weg dwingen automobilisten langzamer te rijden als het drukker wordt. Iedereen die harder rijdt, wordt direct geflitst. De gedachte achter het systeem is de capaciteit van de weg te vergroten en daardoor files te voorkomen.



Volgens verkeerskundige J. van Toorenburg van bureau Transpute wordt dit doel nog niet gehaald. Transpute is het bedrijf achter het rekenmodel waar de proef in Deventer op draait. Uit de bestudering van de meetgegevens weet hij dat het aantal files vergeleken met vorige jaren gelijk is gebleven. Dit verbaast de deskundige niet, want eerdere proeven op de Duitse autobaan toonden volgens hem ook geen noemenswaardige veranderingen.



,,Deze techniek heeft zeker potentie, maar vooralsnog komt het er niet uit. Zelfs als het zou lukken, is de variabele snelheid geen wondermiddel. Een paar procent minder files; meer is er niet mee te bereiken. Uiteindelijk is en blijft het toch de capaciteit van de weg die telt. Die kan je met een variabele snelheid alleen optimaliseren, niet vergroten. Daarvoor is asfalt nodig'', aldus de verkeerskundige.



Zijn collega S. Hoogendoorn van de TU Delft is het hiermee eens. De universitair hoofddocent verkeersstroom twijfelde al voor de start van het experiment aan het nut van variabele maximumsnelheden. De conclusies van Van Toorenburg bevestigen zijn standpunt.



Volgens de universitair hoofddocent is de optimale snelheid bij grote drukte 85 kilometer per uur. Langzamer of sneller rijden beperkt de capaciteit van de weg en zorgt voor een grotere kans op files. Hier bovenop komt volgens Hoogendoorn het schrikeffect dat variabele snelheden bij weggebruikers teweeg kan brengen. ,,Zeker als de stappen behoorlijk groot zijn, bijvoorbeeld van 120 naar 80 kilometer zoals op de A1, en mensen bang zijn voor een bekeuring, dreigt verstoring van het verkeer. Dat vergroot op zijn beurt de kans op files.''



De proef op de A1 had een omstreden start. De eerste twee weken stond het verkeer op de snelweg regelmatig vast. Volgens de ANWB Verkeersinformatiedienst waren de files langer dan gebruikelijk. Rijkswaterstaat erkende dat er een fout in het systeem zat. Volgens verkeerskundige Van Toorenburg wijzen de cijfers uit dat er helemaal niets vreemds aan de hand was. In dezelfde periode een jaar eerder waren de opstoppingen volgens hem even lang.



Rijkswaterstaat Oost-Nederland wil nog niets zeggen over de resultaten van de proef. De dienst wacht nog tot de evaluatie van de proef.