|
De rol van vermoeidheid bij bestuurders bij het ontstaan van verkeersongevallen mag niet worden onderschat. Dit zegt de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid SWOV in een deze week gepubliceerd rapport. Vermoeidheidsongevallen zijn bovendien niet alleen een kwestie van te lang achtereen doorrijden: ook slecht of te kort slapen, stress of tijd van de dag kunnen vermoeidheid veroorzaken.
In het rapport schat de SWOV dat in 10 tot 15% van de ernstige verkeersongevallen sprake was van vermoeidheid van de bestuurder. Technische hulpmiddelen om vermoeidheidsongevallen te voorkomen zijn wel in ontwikkeling, maar nog niet gebruiksklaar. Consequent toepassen (en handhaven) van de regels voor rij- en rusttijden en een safety culturein de vervoersbranche zijn op dit moment de enige middelen om ongevallen door vermoeidheid tegen te gaan. Particuliere automobilisten zullen via voorlichting op de risico's van vermoeidheid moeten worden gewezen.
Lange tijd werd vermoeidheid in het verkeer vooral gekoppeld aan de tijd die men achter het stuur zit. Uit het SWOV-onderzoek komt echter naar voren dat vermoeidheid veel meer oorzaken kent. Te weinig slaap, slechte kwaliteit slaap (bijvoorbeeld door slaapstoornissen of medicijngebruik) en tijd van de dag kunnen alle vermoeidheid veroorzaken. Dit betekent dat vermoeidheid achter het stuur niet alleen voorkomt in landen waar grote afstanden worden gereden, maar ook in kleine landen als Nederland. Bovendien is vermoeidheid zowel een probleem is voor beroepschauffeurs als voor de particuliere autobestuurder.–Bestuurders die vermoeid zijn hebben een grotere kans op een ongeval.
Door de vermoeidheid neemt de rijvaardigheid af waardoor bestuurders minder goed koers houden en minder vloeiende stuurbewegingen maken. Ook is men minder goed in staat om alert te reageren op bijvoorbeeld snelheidsvermindering van voorliggers of informatie uit de omgeving. Daarnaast worden de stemming en de motivatie om veilig te blijven rijden minder: men raakt eerder geïrriteerd, is minder geneigd om zich aan maximumsnelheden te houden of om voor een rood licht te stoppen.
700 tot 1000 ernstige ongevallen (mede) door vermoeidheid
Het exact vaststellen van de invloed van vermoeidheid bij het ontstaan van ongevallen is erg lastig. Dit komt omdat vermoeidheid vrijwel niet objectief is vast te stellen, zoals dit wel het geval is bij bijvoorbeeld alcoholgebruik. Uit verschillende buitenlandse informatiebronnen blijkt echter dat vermoeidheid in zo'n 10 tot 15% van de ernstige ongevallen (mede)oorzaak is. Als wordt–aangenomen dat deze percentages voor de Nederlandse situatie niet veel anders zijn, betekent dit jaarlijks tussen de 700 en 1000 ernstige (auto)ongevallen.– De mogelijkheden om iets te doen aan vermoeidheid in het verkeer zijn beperkt.
De particuliere automobilist kan met voorlichting bewust worden gemaakt van de gevaren van vermoeidheid. Voor beroepschauffeurs zijn er regels voor de rij- en rusttijden. Toepassing en naleving hiervan moet, samen met een breder veiligheidsdenken (safetyculture) worden gestimuleerd binnen de gehele vervoerssector.–De verwachting is dat er in de toekomst ook technische hulpmiddelen beschikbaar komen die vermoeidheid bij de bestuurder automatisch detecteren. Deze systemen kunnen de bestuurder waarschuwen met geluidssignalen of zelfs ingrijpen door de koers van de auto te corrigeren. Voor toepassingen in de praktijk zijn deze systemen nu echter nog niet geschikt.
|
|